محصول بذری

قرنطینه :

کلزای سوئدی معمولاً خود گشن است، ولی افزایش کندوی زنبور عسل در داخل مزرعه بذری در آزمایش‌هایی باعث افزایش عملکرد شده‌است . خردل قهوه‌ای نیز مقدار زیادی خود گشن است . از طرف دیگر کلزا و خردل سفید مقدار زیادی دگر گشن است . به علت نیاز به حفظ خلوص کولتیوار و پرهیز از ناخالصی بین کولتیوارهای مختلف روغن، معمولاً فاصله قرنطینه مناسب توصیه می‌شود . قرار دادن کندوهای زنبور عسل در زمان گلدهی سودمند بوده و در هر هکتار ۷ تا ۱۰ کندو توصیه می‌شود .

کشت قبلی :

بذرهای کلمی‌ها در خاک دارای عمر طولانی بوده و مراقبت زیادی جهت جلوگیری از رشد گیاهان خودرو در مزرعه بذری لازم است . چنین گیاهانی به عنوان یک منبع اختلاط در بذر برداشت شده محسوب می‌شوند و ممکن است باعث دگر گرده‌افشانی و ایجاد خسارت‌های بعدی شوند . برای نسلهای اولیه تکثیر، فاصله ۵ سال بین کشت کلمی‌ها توصیه می‌شود و برای نسلهای بعدی حداقل سه سال فاصله لازم است . از آنجا که دانه‌های روغنی منداب و خردل برای روغن کشی پرورش می‌یابند برای جلوگیری از ریزش بذر باید سریعاً از کشتزار خارج شوند . در واقع توصیه می‌شود که کلیه کلمی‌ها و گونه‌های نزدیک به آن حتی اگر برای تولید علوفه و سبزیجات پرورش می‌یابند از مزرعه خارج شوند؛ زیرا علاوه بر مشکل ریزش بذر احتمال طغیان بیماریها در خاک وجود دارد .

علفهای هرز مشکل ساز :

خردل وحشی و ترب وحشی دو علف هرزی هستند که بذرشان شبیه به بذرهای منداب و خردل می‌باشند . خردل سیاه نیز گاهی به عنوان گیاه زراعی کشت می‌شود، ولی در بعضی مناطق به عنوان علف هرز مطرح است . هر سه علف هرز یاد شده به راحتی ریزش بذر دارند و جدا نمودن آنها از داخل محصول بذری بسیار مشکل می‌باشد. تعدادی از علف کشها وجود دارند که می‌توانند قبل و بعد از سبز شدن مورد استفاده قرار گیرند، ولی کاربرد آنها باید با دقت فراوان باشد و باید در نواحی رشد محصول با توصیه متخصصین مصرف شوند . بهتر است که زمین پاکیزه برای محصول بذری انتخاب شود . علف هرز دیگری که جدا کردن بذرش از داخل براسیکاها مشکل است شیر پنیر (Galium aparine)می باشد که در منداب سوئدی بعد از سبز شدن، با مصرف کاربتامید قابل کنترل است .

کاشت و داشت محصول :

نیازهای محصول بذری مشابه محصول پرورش یافته برای دانه روغنی است . پرورش بذر منداب علوفه ای نیز مشابه منداب روغنی می‌باشد .

سر کشی از محصول بذری :

برای کنترل قرنطینه باید قبل از گلدهی بازدید انجام شود، ولی برای تایید رقم‌ها و خلوص آن ممکن است بازرسی در زمان قابل رویت بودن رنگ گلها بهتر باشد .

برداشت

دانه‌های کلزا به راحتی ریزش می‌کنند، لذا برداشت دانه باید در زمان مناسب انجام گیرد . دوره زمانی مناسب برای برداشت کاملاً کوتاه و بیشتر از یک هفته نیست . سه روش برداشت ممکن می‌باشد :

درو کردن و ردیف کردن و برداشتن بعدی آنها (توسط کمباین یا برای خرمن کوبی)

خشک کردن محصول و سپس برداشت مستقیم با کمباین

برداشت مستقیم با کمباین

در روش اول محصول با دست می‌تواند . محصول بریده شده جهت خشک کردن به صورت دسته‌ای روی زمین رها می‌شود . محصول وقتی برای درو کردن و ردیف کردن آماده‌است که گیاهان شروع به زرد شدن نموده و بذرها به رنگ تیره در آمده باشند . در این مرحله بذر سفت شده، ولی هنوز خت نشده و با فشار ناخن علامتی روی آن باقی می‌ماند . رطوبت بذر در این روش نباید از ۳۵ درصد بالاتر و از ۲۰ درصد پایین تر باشد.

کوبیدن محصول ردیف شده هنگامی آغاز می‌شود که درصد رطوبت بذر به کمتر از ۱۴ درصد رسیده باشد . خشک کردن (معمولاً با دیکوات) در مرحله دیرتر از مرحله درو کردن و ردیف کردن انجام می‌گیرد . البته احتمال جوانه زدن بذرهای برداشت شده وجود دارد و این روش به طور کلی برای محصولات بذری توصیه نمی‌شود . با وجود این گاهی در کشتزار با علف هرز زیاد، به کار می‌رود . برداشت مستقیم با کمباین وقتی انجام می‌شود که رنگ گیاه عوض شده و رنگ بذر تیره باشد، محتوی رطوبت بذر باید ۱۴ درصد یا کمتر باشد و بذرها در این رطوبت سخت شده‌اند . کمباین باید کاملاً درزگیری شود تا از پرش بذر از طریق درز و شکافهایی که برای بذور بزرگتر مهم نیستند جلوگیری شود .